Huwelijkse voorwaarden en partnerschapsvoorwaarden

Het huwelijk is geregeld in de wet. Niet alleen is geregeld hoe het huwelijk tot stand komt en hoe u het weer kunt beëindigen, maar ook wat de financiële en vermogensrechtelijke gevolgen zijn. Sommige regels zijn verplicht binnen het huwelijken. Andere regels kunt u in onderling overleg aanpassen aan uw wensen. In de wet staat dat hiervoor een notariële akte vereist is. Sinds 1 januari 2018 zijn deze regels gewijzigd. Als u geen afspraken in een akte met huwelijkse voorwaarden maakt, dan ontstaat op het moment dat het huwelijk gesloten wordt, een beperkte gemeenschap van goederen. Privé goederen en schulden voor het huwelijk blijven privé. Wat er na het huwelijk bij komt of wat u verdiend, wordt van u samen, net als trouwens de na het huwelijk aangegane schulden. Verder moet er, als u het niet anders regelt, bij een eventuele echtscheiding eerlijk worden gedeeld, wat u heeft opgebouwd tijdens het huwelijk. Het is belangrijk van al uw goederen en schulden zowel privé als gemeenschappelijk een goede administratie bij te houden.

Waarom huwelijksvoorwaarden
Het kan zijn dat een van u een risicovol beroep heeft, dus dat u de ander wilt beschermen bij een eventueel faillissement. Als u een eigen zaak heeft, zult u er wellicht ook zeker van willen zijn dat u bij een eventuele echtscheiding niet hoeft te verdelen, zodat u het bedrijf kunt voortzetten. Als een van u beiden een groot (familie-)vermogen erft tijdens het huwelijk, kan het de bedoeling zijn dat dit bij echtscheiding niet verdeeld hoeft te worden. Of bij het aangaan een tweede huwelijk, ongeacht of er kinderen zijn, waarbij ieder graag zijn of haar eigen deel wil houden.

Partnerschapsvoorwaarden/huwelijksvoorwaarden, wat is het verschil?
Eigenlijk is er geen verschil. Als gekozen wordt voor een geregistreerd partnerschap spreken we over partnerschapsvoorwaarden, wordt er gekozen voor een huwelijk, dan noemen we het huwelijkse voorwaarden. Wat hier geschreven wordt over huwelijksvoorwaarden geldt dus ook voor partnerschapsvoorwaarden.

Wat staat er in de akte

Gescheiden vermogens
De meeste afspraken die in huwelijksvoorwaarden worden vastgelegd, zijn afspraken waarbij het vermogen van de beide echtgenoten nu juist niet gemeenschappelijk worden; niets wordt van u samen. Gaat een van de echtgenoten failliet, dan blijft het privévermogen van de andere echtgenoot buiten schot. Bij echtscheiding neemt ieder weer mee, wat van hem of haar is. Dit heet koude uitsluiting. Uiteraard zijn er ook afspraken mogelijk waarbij slechts een deel van het vermogen niet gemeenschappelijk wordt.

Gezamenlijke inspanningen
Niet iedereen vindt dit een eerlijke regeling omdat u er wellicht samen voor werkt, ieder op zijn of haar eigen manier een bijdrage levert en er dan wel een groot verschil in vermogens kan ontstaan. Echtgenoten spreken ook wel af dat ze eerlijk zullen delen wat ieder van hen verdient, natuurlijk nadat alle kosten afgetrokken zijn. Dit heet een verrekenbeding. In de akte van huwelijksvoorwaarden wordt vastgelegd over welke periode dan wordt verrekend. Bijvoorbeeld ieder jaar, of pas aan het einde van het huwelijk bij echtscheiding en/of bij overlijden.

Einde van het huwelijk
In de akte wordt ook een regeling opgenomen over het einde van het huwelijk en hoe er dan verdeeld of afgerekend gaat worden. Door het vooraf vast te leggen, is de kans groter dat er geen discussie ontstaat bij de scheiding. Dit is toch al een lastig moment.

Algemene regelingen
Verder worden de wettelijke regelingen uitgewerkt in de akte en worden de afspraken over het pensioen dat tijdens het huwelijk wordt opgebouwd vastgelegd. Het is niet mogelijk om alvast in de huwelijksvoorwaarden een afspraak te maken over alimentatie. Dat kan pas bij een eventuele echtscheiding. Meer hierover op de pagina (echt-)scheiding.

Op welk moment wordt de akte getekend?
Het is belangrijk om de akte te tekenen voordat het huwelijk gesloten wordt, dus voordat u elkaar het ‘ja-woord’ geeft. Heeft u niet getekend voor de huwelijksvoltrekking, dan wordt alles toch gewoon gemeenschappelijk. Er is geen rol weggelegd voor de ambtenaar van de Burgerlijke Stand.
Het is ook mogelijk om tijdens het huwelijk alsnog huwelijks voorwaarden te maken, waardoor de beide vermogens gescheiden worden en blijven. Bijvoorbeeld als een van de echtgenoten besluit om toch voor zichzelf te beginnen. Let op: dan moet wel eerst het gemeenschappelijke vermogen verdeeld worden. Immers, anders weten we nog niet wat van wie is. Iedereen heeft dan wel recht op de helft van het vermogen wat er dan is.

Misverstanden
Stel dat u huwelijksvoorwaarden heeft gemaakt. Vermogen, bijvoorbeeld het huis op naam van de andere echtgenoot zetten, heeft niet altijd zin. Mocht het financieel toch mislopen met de zaak van de ander, dan is niet gezegd dat de schuldeisers niet aan het huis kunnen komen. Dan is er een bijzondere wet van toepassing, de Faillissementswet. Hierin is geregeld dat die echtgenoot moet aantonen dat hij of zij dit dan ook echt zelf allemaal betaald heeft. Dat zal veelal niet het geval zijn.

Lijst van aanbrengsten
Een bijzondere rol is er voor de lijst waarop ieder van de (aanstaande) echtgenoten opschrijft wat van hem of haar is. Als een echtgenoot later, bij faillissement of scheiding wil kunnen bewijzen dat het hem of haar is, moet het op de lijst staan die bij de akte hoort. Deze lijst moet dus ook klaar zijn, als u bij de notaris komt tekenen. Vaak is het verstandig de lijst van te voren even door ons te laten bekijken of het allemaal goed is opgeschreven.

Inkomstenbelasting
Voor de inkomstenbelasting maakt het niet uit of u wel of geen huwelijksvoorwaarden heeft. De belastingdienst heeft eigen regels voor het fiscaal partnerschap (doorlinken site belastingdienst).

Huwelijksvoorwaarden nog bij de tijd?
Na een heel aantal jaren kan het zijn dat de reden om de huwelijkvoorwaarden te maken is vervallen. Het bedrijfsrisico bleek mee te vallen en het huwelijk is, zoals wij dat noemen ‘bestendig’ gebleken. Verder is het vaak zo dat de afspraken die in de akte zijn opgenomen over bijvoorbeeld het jaarlijkse verrekenen van inkomen niet zijn nageleefd. Er is goed nagedacht bij het aangaan van de huwelijksvoorwaarden, maar veelal worden ze daarna gewoon vergeten. Inmiddels is in de wet bepaald dat er dan bij echtscheiding verrekend wordt alsof al het vermogen gemeenschappelijk is opgebouwd. Dat is niet altijd de bedoeling. Het kan dan verstandig zijn om de huwelijksvoorwaarden ofwel aan te passen ofwel op te heffen. De kosten om het recht te zetten bij echtscheiding of overlijden kunnen vrij hoog zijn. Nog afgezien van of het wel mogelijk is om na al die jaren goed vast te stellen wat van wie is. Daarom ook adviseren wij u eens in de vijf jaar bij ons langs te komen om te laten beoordelen of de huwelijksvoorwaarden nog wel bij uw situatie passen. Dit gesprek is gratis en verplicht u tot niets.

Huwelijksvoorwaarden en erfbelasting
Als er huwelijksvoorwaarden zijn gemaakt waarbij de vermogens van beide echtgenoten gescheiden blijven, kan het zijn dat er na jaren van huwelijk een (soms fors) verschil bestaat tussen de vermogens van ieder van de echtgenoten. Door dan de huwelijksvoorwaarden op te heffen kan er veelal erfbelasting bespaart worden. Als de huwelijksvoorwaarden worden opgeheven wordt alles namelijk weer gemeenschappelijk en schuift er een deel van het grotere vermogen naar de ander echtgenoot met het kleinere vermogen. Daarmee wordt dus de nalatenschap kleiner en is er minder erfbelasting verschuldigd.
Deze afspraak, dat bij overlijden wordt afgerekend alsof er toch een gemeenschap van goederen heeft bestaan, kan ook alvast in de huwelijks voorwaarden worden opgenomen.

Huwelijksvoorwaarden en testamenten
Huwelijksvoorwaarden bepalen waar ieder van de echtgenoten recht op heeft. Het kan zijn dat een echtgenoot alleen maar privevermogen heeft, het kan zijn dat een deel van het vermogen gemeenschappelijk is. Zoals onder ‘huwelijksvoorwaarden en erfbelasting’ is omschreven, is het bij een alsof beding zo dat gedurende het huwelijk de vermogens van de echtgenoten gescheiden zijn, maar dat er verrekend wordt alsof alles gemeenschappelijk was.
Wat een echtgenoot bij diens overlijden nalaat wordt mede hierdoor bepaald. Dit is de nalatenschap van de overledene. Vervolgens wordt bij een overlijden bekeken wat er in het testament staat en wie de erfgenamen zijn van deze nalatenschap. Zo kunt u dus mede bepalen wat bijvoorbeeld uw kinderen uit het eerste huwelijk van u zullen erven.

Huwelijksvoorwaarden en algehele volmacht
Het is een misverstand dat echtgenoten altijd bevoegd zijn om voor en namens elkaar zaken te regelen. Als het huis verkocht moet worden, is hiervoor de handtekening van beide echtgenoten nodig, al staat het huis op naam van een van de echtgenoten. Dit geldt ook voor het ondertekenen van de hypotheekakte. Mocht u in de war raken, dan uw echtgenoot niet voor u tekenen. Dit kunt u wel regelen in de algehele volmacht.